Ga direct naar de inhoud Ga direct naar de footer

Witwassen uitgelegd

Crimineel geld wordt pas echt wat waard als het kan worden uitgegeven. Een crimineel die een misdrijf heeft gepleegd wil de opbrengst van dat misdrijf kunnen gebruiken om een luxe levensstijl te financieren zonder daar problemen mee te krijgen. Daarom moet het eerst worden witgewassen.

Definitie van witwassen

Witwassen kan allerlei vormen aannemen. En je kan er met een juridische of meer criminologische blik naar kijken. En dan is het ook nog eens een breed begrip omdat witwassen diverse fasen omvat. Een eensluidende definitie is daarom niet te geven. Maar in de kern gaat het erom dat criminelen door het witwassen de link naar het onderliggende misdrijf willen verbreken. Een definitie van witwassen is dan ook:

Tip!  Wat is witwassen?

Witwassen is het verbergen en/of een schijnbaar legale status geven aan een voorwerp (meestal geld of goederen) dat afkomstig is uit een misdrijf, zodat het besteed en geïnvesteerd kan worden in de bovenwereld.

Hoewel witwassen meestal gaat over geld, is het Nederlandse begrip witwassen breder. Zo kunnen voorwerpen en rechten ook worden witgewassen. Witwassen is strafbaar gesteld in het Wetboek van Strafrecht. Voor dit misdrijf kan een gevangenisstraf worden opgelegd.

De vier fasen van witwassen

Het begrijpen van het witwasproces kan bijdragen aan het herkennen en signaleren van witwassen. Het witwasproces kan worden beschreven in vier fasen: plaatsing, versluiering, rechtvaardiging en besteding. De fasen hoeven niet allemaal te worden doorlopen en kunnen door elkaar heen lopen; er zit geen chronologische volgorde in. Dus: alleen het creëren van een rookgordijn (versluieren) kan witwassen kan opleveren, maar ook het kopen van een duur horloge (besteden).

ten ook worden witgewassen. Witwassen is strafbaar gesteld in het Wetboek van Strafrecht. Voor dit misdrijf kan een gevangenisstraf worden opgelegd.

De vier fasen van witwassen

Het witwasproces kan worden beschreven in vier fasen: plaatsing, versluiering, rechtvaardiging en besteding. De fasen hoeven elkaar niet chronologisch op te volgen, worden niet altijd allemaal doorlopen en kunnen ook door elkaar heen lopen. Het begrijpen van het witwasproces kan helpen bij het herkennen en signaleren van witwassen.

Fase 1: Plaatsing

Het (contante) geld wordt in het financiële systeem gebracht. Het is een riskante onderneming omdat grote contante stortingen opvallen. Om het risico te verkleinen worden bedragen opgesplitst. Het geld kan bij verschillende banken worden gestort en/of fysiek naar het buitenland worden gebracht om daar op een rekening te zetten.

Fase 2: Versluiering

Het geld wordt verschoven en/of ondergebracht in ingewikkelde constructies, waardoor het moeilijker traceerbaar wordt.

Fase 3: Rechtvaardiging

Er wordt een schijnbaar legale herkomst gegeven aan het criminele geld. Dit kan met valse papieren of door bijvoorbeeld te doen alsof het om casinowinsten gaat. De mogelijkheden zijn eindeloos, wat opsporen ingewikkeld maakt.

Fase 4: Besteding

Het schijnbaar legaal verdiende geld – waarschijnlijk niet het hele bedrag – komt terug en wordt uitgegeven. Voor criminelen zijn de steekpenningen, belastingen en andere eventuele onkosten het toch waard, omdat witwassen de enige manier is om het geld te kunnen gebruiken.

Meer lezen over witwassen

Het AMLC heeft een uitgebreide beschrijving gemaakt van witwassen.

Witwassen-wat-is-dat-versie-2018.pdf

5 juli 2023

451 kB

Lees meer over wat witwassen is.

Hoe wordt witgewassen?

Er zijn veel verschillende witwastechnieken variërend van eenvoudig tot complex. Denk aan de crimineel die geld wegsluist via verschillende bedrijven in verschillende landen om te versluieren. Of aan de crimineel die een bedrijf opzet en een fictieve omzet en winst creëert om te legitimeren. Een crimineel kan ook de criminele opbrengst omzetten in goederen en op die manier waarde verplaatsen. Maar er is ook al sprake van witwassen wanneer iemand een auto koopt met illegaal verkregen geld, bijvoorbeeld door belastingontduiking. Verschillende technieken dienen verschillende doelen.

Deel deze pagina