Stand van zaken witwaswetgeving

Publicatiedatum 31-01-2025, 10:09 | Nieuwsbericht

Er staat nogal wat te gebeuren op het gebied van nieuwe witwaswetgeving. Vanuit Europa komt er van alles op ons af. Minister Heinen van Financiën kondigde in zijn Visie op de financiële sector 2025 aan dat hij de anti-witwasaanpak wil veranderen en we hadden al een lopend traject van de Wet plan van aanpak witwassen. Nog even alles op een rij.

In oktober 2022 is een wetsvoorstel Plan van aanpak witwassen ingediend bij de Tweede Kamer. Destijds zag het wetsvoorstel nog op een cashlimiet, gegevensdeling tussen meldplichtige instellingen, gezamenlijke transactiemonitoring én verduidelijking van het gebruik van bijzondere categorieën persoonsgegevens. Inmiddels is er flink gesneden in het wetsvoorstel. Reden daarvoor is de komst van het Europese AML-pakket met onder meer een regulation (verordening) met rechtstreekse werking. De verordening biedt lidstaten weinig ruimte om nationaal aanvullende regels te stellen. Het grootste deel van de maatregelen in de verordening zal gelden vanaf juli 2027, dus het is niet efficiënt om voor die korte tijd nog een en ander nationaal te regelen. Uitzondering is de cashlimiet. Die moet op korte termijn ingevoerd worden omdat Nederland anders een korting op Europese gelden boven het hoofd hangt. Om die reden blijft alleen het verbod op contante betalingen vanaf 3.000 euro in het wetsvoorstel over. Zie hier een meer uitgebreide toelichting.

Het wetsvoorstel wordt 4 februari behandeld in de Eerste Kamer.

Onlangs heeft de minister van Financiën in een brief aan de Tweede Kamer laten weten dat hij vindt dat de anti-witwasaanpak moet veranderen. “Streng zijn op criminelen, geen inperking van privacy en minder regeldruk: het kan niet allemaal tegelijk. We moeten durven kiezen.” Hierbij heeft de minister aangekondigd dat het wat hem betreft vooral gaat om barrières voor criminelen verhogen, en lasten voor bonafide ondernemers en burgers verlagen. Hij wil gebruik gaan maken van de ruimte die het AML-pakket biedt om meer gegevensdeling voor poortwachters mogelijk te maken.

Tegelijkertijd komt dus het AML-pakket eraan. Dit pakket bevat een richtlijn met onder meer regels voor toezichthouders en FIU’s, een verordening met onder meer regels voor meldplichtige instellingen, en een verordening die ziet op de oprichting van de nieuwe AMLA die een centrale rol krijgt in toezicht en coördinatie. Het moge duidelijk zijn dat dit pakket implicaties heeft voor de nu geldende Wet ter voorkoming van witwassen en het financieren van terrorisme (Wwft). Door de nieuwe Europese regels zal ook de meldsystematiek gaan veranderen. Zo gaan poortwachters niet langer ongebruikelijke transacties maar verdachte transacties melden bij de FIU.

In april komt er een conceptwetsvoorstel waarin een deel van het AML-pakket en de visie van de minister worden verwerkt.