Ga direct naar de inhoud
Ga direct naar de footer
Wat is het AMLC
Publicatiedatum 31-05-2024 | Laatste update 12-06-2024
Het AMLC is het kennis- en expertisecentrum van de FIOD waar publieke en private partijen nationaal en internationaal kunnen samenwerken om witwassen te bestrijden.
Zo levert het AMLC een bijdrage aan het formuleren van nieuwe witwastypologieën, stelt fenomeenbeschrijvingen op en start grote witwasonderzoeken. Dit alles in verbinding met onze samenwerkingspartners.
Hoe werken wij?
Het AMLC werkt themagericht en projectmatig en daarbij zijn data en kennis een rode draad in ons werk.
Themagericht
Momenteel richt het AMLC zich op de thema’s Concealed Assets, Financial Safety en Trade Based Money Laundering. Daaronder vallen weer subthema’s.
Concealed Assets
Dit thema richt zich op vermogen dat doelbewust uit het zicht van de overheid wordt gehouden. De essentie van het witwasdelict is het verhullen of verbergen. Het thema raakt dus de kern van het witwasdelict: het vermogen dat verborgen dan wel verhuld is ten behoeve van het veiligstellen van opbrengsten van misdrijven. Het kan hierbij ook gaan om verborgen vermogen van Nederlanders in het buitenland en van verborgen vermogen van buitenlanders in Nederland. Denk aan (niet limitatief):
- het aanhouden van vermogen in het buitenland op naam van lokale rechtspersonen;
- het gebruikmaken van buitenlandse credit cards teneinde in het buitenland gestald vermogen in eigen land te kunnen gebruiken;
- het gebruiken van afschermconstructies om vermogen niet op eigen naam te hebben staan omdat het legale inkomen of legale vermogen daar geen verklaring voor kan bieden (inzet van bijvoorbeeld offshore-vennootschappen of stromannen).
Financial Safety
De financiële sector biedt een uitgebreid stelsel voor legitieme geld- en goederenstromen van (inter)nationale organisaties en particulieren. Ons financiële stelsel kan ook misbruikt worden voor illegale geldstromen, onder andere in witwasconstructies. Dergelijk misbruik werkt ondermijnend en heeft een verminderd vertrouwen in het financiële stelsel en daarmee de facto de Nederlandse rechtsstaat tot gevolg.
Financial Safety heeft betrekking op de toestand van ons financiële stelsel; des te hoger de mate van Financial Safety, des te weerbaarder het stelsel is tegen misbruik. Het behalen van volledige weerbaarheid is wellicht een utopie, een stip aan de horizon. Wanneer betrokken partijen evenwel hun krachten bundelen, zowel in repressieve als preventieve zin, kunnen grote stappen worden gezet richting die stip aan de horizon.
Dat is dan ook wat het AMLC mede nastreeft: komen tot een zo hoogwaardig mogelijke toestand van Financial Safety - een wenselijke en nodige voorwaarde voor een gezonde samenleving. Dit thema richt zich vooral op de poortwachters van ons financiële systeem en de Wet ter voorkoming van witwassen en het financieren van terrorisme (Wwft).
Trade Based Money Laundering (TBML)
Trade Based Money Laundering is het gebruiken dan wel opzetten van handelsstructuren om crimineel geld wit te wassen. We spreken hierbij niet van eenmalige gebeurtenissen maar van goed georganiseerde constructies om zodoende miljoenen wit te wassen. Om te kunnen spreken van TBML, dient volgens de FATF in ieder geval aan onderstaande voorwaarden te worden voldaan:
- Er moet sprake zijn van criminele winsten/waarde;
- Er moet sprake zijn van een oogmerk op het verplaatsen van deze waarde door middel van producten of diensten die verhandeld worden;
- Deze verplaatsing moet een legitimatie tot gevolg hebben. Het criminele geld moet een ogenschijnlijk legale 'status' krijgen.
Projectmatig
Voorbeeld projectmatige aanpak Offshore Vennootschappen
Een voorbeeld van onze projectmatige aanpak is het project Offshore Vennootschappen. Met offshore vennootschap wordt hier bedoeld een buitenlandse rechtspersoon opgericht en geregistreerd in een risicoland. Het gebruik van deze offshore vennootschappen is niet verboden en kan een legitieme bedrijfseconomische of juridische reden hebben. Het hier in Nederland aanhouden van vastgoed door offshore vennootschappen biedt daarentegen ook allerlei kansen voor criminelen en fraudeurs om vermogen uit criminele bron te investeren en van deze investering te genieten of rendement mee te behalen.
Binnen het AMLC-project is met behulp van relevante data onderzoek gedaan naar offshore vennootschappen die in Nederland vastgoed hebben aangekocht. Dit heeft tot concrete signalen geleid, maar ook tot een overzicht van kenmerken van die signalen die zijn beschreven als risico-indicatoren.
Dus: er is een witwasrisico > we verzamelen relevante data > we onderzoeken dat risico, eventueel met relevante samenwerkingspartners > uit dat onderzoek komen enerzijds signalen die kunnen worden overgedragen aan opsporingsteams, en anderzijds kennis die kan worden gedeeld met onze samenwerkingspartners.
Kennis & Expertise
Het bestrijden van witwassen begint met bewustzijn en kennis. We zetten ons in om beide te versterken.
Stap 1 is bewustzijn. Bijvoorbeeld bij partijen die gebruikt kunnen worden in witwasconstructies; zij kunnen vervolgens aan de slag gaan met de zwakke plekken in hun bedrijfsvoering.
Stap 2 is kennis. Kennis van witwasfenomenen is nodig om die fenomenen actief te kunnen bestrijden, kennis van rechterlijke uitspraken is nodig om het opsporingsproces effectief in te richten, kennis van de wet is nodig om een zo breed mogelijk scala aan barrières op te werpen binnen de juridische mogelijkheden. We verbinden de (operationele) kennis die het AMLC zelf in huis heeft uit bijvoorbeeld opsporingsonderzoeken en projecten, met de kennis van onze samenwerkingspartners. Ook nieuwe wetenschappelijke inzichten worden gebruikt. Als kenniscentrum zorgen we dat die kennis samenkomt en actief wordt gedeeld.
Onze kennistak zorgt voor kennisvergaring en kennisverspreiding, onder meer door middel van nieuwsbrieven en podcasts.
Data & analyse
Wij vergaren dataposities die relevant zijn voor de witwasbestrijding en ontwikkelen tools om die data goed te kunnen analyseren.
Medewerkers
Het fundament van het AMLC zijn onze medewerkers, die zich iedere dag volop inzetten om het witwassen te bestrijden. Er werken nu ruim 40 mensen die afkomstig zijn uit allerlei organisaties. De meesten zijn ondergebracht bij de FIOD, sommigen zijn gedetacheerd.
Geschiedenis
Het bestrijden van witwassen is al geruime tijd een speerpunt van de overheid. Om hieraan invulling te geven heeft de staatssecretaris van Financiën middelen gekregen om de witwasbestrijding te verbeteren. In 2013 is in het kader van een geïntensiveerde aanpak witwasbestrijding binnen de FIOD geïnvesteerd in opsporingscapaciteit, en daarnaast is gekozen voor een vernieuwende aanpak door oprichting van het AMLC: een platform waar partijen die betrokken zijn bij de bestrijding van witwassen, kennis en ervaringen kunnen delen en operationeel kunnen samenwerken. Witwasbestrijding heeft immers alleen kans van slagen heeft als je dat in gezamenlijkheid doet: met meerdere partijen en met gedegen specialistische kennis.
Na de oprichting in 2013 heeft het AMLC diverse stadia van ontwikkeling doorlopen. Na in het begin primair bezig te zijn geweest met signalen op witwassen, werd deze taak neergelegd bij de diverse FIOD-opsporingsteams in het land. Hierdoor kreeg het AMLC de ruimte om zich door te ontwikkelen tot een kennis- en expertisecentrum.
