Geen inkomen, wel veel bitcoins

Publicatiedatum 03-09-2024, 16:22 | Jurisprudentie

Gerechtshof Den Haag, 14 december 2023, ECLI:NL:GHDHA:2023:2925

In deze zaak heeft verdachte bitcoins ontvangen en vervolgens via verschillende kanalen overgeboekt en in bepaalde gevallen omgezet naar dollars en euro’s.

De verdachte verklaart deze bitcoins tegen een betaling te hebben ontvangen en levert hier een borgstellingsverklaring voor aan. Voldoet deze verklaring daarmee aan het vereiste ‘concreet, verifieerbaar en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijk’?

Er wordt melding gedaan dat verdachte 625,3 bitcoins op zijn account stort. Deze bitcoins zijn vervolgens op verschillende wijzen besteed. Zo is een deel omgezet naar euro’s en overgeboekt naar bitcoinadressen van een bedrijf en zijn er gelden op gekoppelde Visa prepaid debetkaarten geladen door bitcoins om te zitten in dollars en euro’s. In totaal vertegenwoordigen de omgezette bitcoins een bedrag van €613.260,92.  Er is onderzoek gedaan naar het inkomen, de bezittingen en de eenmanszaak van de verdachte. Uit dit onderzoek volgt dat de verdachte in 2011 een UWV-uitkering ontving. In de daaropvolgende jaren zijn er geen loongegevens meer bekend van de verdachte. De verdachte had in 2014 en 2015 een bankrekening waarvan het saldo € 0,- bedroeg, maar sinds 2015 zijn er geen Nederlandse bankrekeningen meer bekend van de verdachte. De verdachte zou vanaf 1 april 2000 wel een eenmanszaak hebben gehad die zich bezighield met de verkoop van auto’s, maar deze inschrijving is ambtshalve doorgehaald wegens opheffing van de onderneming.

Ondanks het feit dat verdachte ook wordt verweten harddrugs te verkopen via het darkweb, is volgens het hof geen direct brondelict aan te wijzen voor de herkomst van de bitcoins. Daarom volgt het gerechtshof het stappenplan witwassen. In deze zaak is het witwasvermoeden gebaseerd op het feit dat de verdachte vanaf 2012 niet over een legale inkomstenbron beschikt, maar wel kan beschikken over een groot aantal bitcoins. Derhalve mag van verdachte een concrete, verifieerbare en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijke verklaring worden verlangd.

De verdachte verklaart dat hij in 2012-2013 middels een tussenpersoon 1.982 bitcoins heeft ontvangen tegen betaling van €12.000,-. Ter onderbouwing levert de verdachte een borgstellingsverklaring aan welke is ondertekend door zowel de tussenpersoon als de persoon die het geld heeft ontvangen. Ter terechtzitting in hoger beroep voegt de verdachte nog toe dat de bitcoins zijn ontvangen via een USB-stick. Het hof is van oordeel dat de verdachte met de bovenstaande verklaringen enkel heeft gesteld dat hij de bitcoins heeft verkregen, maar niet inzichtelijk heeft gemaakt welke bitcoins dit precies betreft. Dit had de verdachte wel kunnen doen door informatie te verstrekken over een concreet bitcoinadres of een specifieke wallet. Daarnaast is het niet duidelijk wat de verhouding is tussen verdachte en het bedrijf waar hij bitcoins naar heeft overgemaakt. De USB-stick waarnaar verwezen wordt is ook nooit aangeleverd door de verdachte, terwijl dit een bron is om nader onderzoek te doen en de verklaring te toetsen. Het hof komt tot het oordeel dat het niet anders kan zijn dan dat de bitcoins middellijk of onmiddellijk uit enig misdrijf afkomstig zijn.

De verdachte heeft de herkomst proberen te verhullen door omzetting daarvan in euro’s en dollars en dit geld naar bankrekeningen van anderen te versturen en op debetkaarten te zetten welke zijn uitgegeven door buitenlandse bedrijven. Wegens de frequentie van het omzetten van bitcoins is niet enkel sprake van witwassen, maar kan worden gesproken van gewoontewitwassen. De verdachte is wel enkel veroordeeld voor het witwassen van de bitcoins en niet ook voor het witwassen van de euro’s. Volgens het gerechtshof zou er anders sprake zijn van een niet te rechtvaardigen dubbeltelling ‘nu geen direct brondelict valt aan te wijzen’. De bitcoins worden geacht van enig misdrijf afkomstig te zijn en deze zijn vervolgens omgezet in euro’s en dollars.